E-Ticaret Süreçleri.. In-House mu, Out-Source mu?

E-ticaret\’e ait teknik hizmet süreçlerinin kurum içinde mi(in-house) yapılması gerektiği, yoksa hizmet olarak profesyonel ajanslardan mı alınması gerektiği(out-source) son dönemde sıkça karşılaştığım bir soru.

Yanıt elbette önce vizyon, sonra bütçe ve imkanlara göre şekil alıyor. Kendim de bir hizmet ajansı sahibi olmama rağmen; \”inşaat malzemeleri satan x bir küçük işletmenin ilgili tüm süreçleri kurum içine alması ne denli anlamsızsa, ciddi cirolar hedefleyen, konuya yatırım yapmaya niyetlenmiş dev işletmelerin ilgili süreçleri out-source olarak almasının da bir o kadar anlamsız\” olduğunu düşünüyorum.

Gerek SEO yani arama motoru optimizasyonu olsun, gerek dijital pazarlama süreçleri olsun -hatta IT ve teknik altyapıyla ilgili tüm hizmetlerin dahi- kurum içine çekilmesinde çok ciddi avantajlar söz konusu. Tasarruf kısmına değinmiyorum dahi; bilhassa kuruluş aşamasındaki işletmelerin, bu hususlardan elde edecekleri tasarrufu doğrudan dijital pazarlamaya yönlendirmeleri, belirsizlik içindeki yatırımcı ve ekibe kayda değer bir ek motivasyon sağlayacaktır.

IT / güvenlik ve program altyapıları ciddi tecrübe gerektiren, yalnızca ve yalnızca konusunda uzman kişilerin yapabileceği işler; -ki bu da elbette ortalama üstü bir maaş, yani maliyet demek; bu kısımlar 2ncil öncelikte değerlendirilebilir.

Ama ve lakin, bilhassa Seo, reklam ve sosyal medya çalışmalarının aynı ölçüde altyapı gerektirdiğini düşünmüyorum. Seo daha çok, deneyim ve eldeki imkanlarla (IP\’ler, siteler, makale kaynakları vs) başarısı şekillenen bir süreç. Dijital reklam çalışmalarındaysa temel kurallar söz konusu; -ki abartıp, sineğin yağını daha da çok çıkartalım denirse, doğrudan Google\’dan dahi pek çok yönendirme alabilirsiniz-. Biraz merak, öğrenme niyeti ve vakit meselesi çoğunlukla; gerisi, yaratıcı kurgular, testler, kontroller ve konuya kafa yormakla alakalı. Sosyal medya ise \’hedef kitlenin dilinden konuşan doğru kişi/kişiler, kontrol ve zaman\’ ile ilgili tamamen.

Buradan SEO, SEM ajanslarına ihtiyaç yok gibi bir sonuca varılmasın; aksine, düşündüğünüzden daha fazla ihtiyacınız var bu ekibe. Yaratıcı kurgular, yenilikler, fark yaratan uygulamar tamam.. Ama altını çizmeye çalıştığım şey; şayet dev bir firmanın eticaret departmanını yönetmekle görevlendirildiyseniz, tüm bu süreçleri kurum içine çekmeyi düşünmenin vakti geldi de geçiyor bile. Milyon milyon dolar e-tcarete yatırım yapan bir işletmenin bu hizmetleri dev ajanslardan almasını, ancak ve ancak el parasıyla kolaya kaçmak olarak algılayabiliyorum ben.

Bu konulara kurum içinde yatırım yapılması; ve hatta departmanların, topyekün düzenli eğitim alması gerekiyor -ki sürekli gelişim sağlansın, kurum içi rekabet artsın.

Küçük orta ölçekli işletmeler, ve \’henüz\’ ciddi yatırımı göze alamamış devlerin başka yolu yok malesef; profesyonel, out-source destek alacaksınız; -ki, tonlarca havalı amatörün yanında, bu işi çok iyi yapan ajanslar/profesyoneller de var Türkiye\’de.

Bunu özellikle söylüyorum; zira, pek çok büyük işletmenin e-ticaret departmanlarının başında perakende yahut salt dijital pazarlama odaklı kişilerin olduğunu görüyorum. Elbette ilgili süreçleri dışarıdan sektör profesyonellerine yöneltmek, para bizzat cebinizden çıkmıyorsa en kolay ve garantili yol. Ancak işini daha doğru yapmak isteyen bir yöneticinin, sınırlı kaynakları maksimum verimde kullanabilmek adına tüm bu süreçler üzerinde ekstra kafa yorması gerekiyor.

Daha mı ucuza çıkacak işler? Bana sorarsanız; doğru ekibi doğru şartlarla istihdam etmeyi başarırsanız, evet. Taklalar atmaya değecek bir fark mı; yalnızca tasarruf edilecek rakam göz önüne alındığında \’tartışılır\’.. Ama departmanın total bilinç düzeyi, kontrol edilebilirlik, konuya hakimlik, anında müdahale gibi alt faydalar sıralandığında; evet, çok ciddi bir avantaj söz konusu. (altyapıya hiç yatırım yapmayan bir futbol takımının içten içe nasıl çürüyeceğini düşünün)

Program altyapsında, sözleşmeler yahut teknik kısıtlar sebebiyle birilerine bağımlı mıyız? (evet; altyapı seçiminde öncelikli dikkat edilmesi gereken konu bence budur) Kurumsal e-ticaret firmalarının organizasyon şemaları nasıl? (onlar bu süreçleri nasıl yönetiyor; ve neden o şekilde kurgulamışlar?) Doğru iş gücünü çekebilir miyiz? Nasıl bir yatırım söz konusu olacak; ve ne kadarlık bir tasarruftan söz edeceğiz? Kaynakları nasıl yönlendireceğiz? Tüm bu ve benzeri sorular, e-ticaret yöneticilerinin sürekli gündeminde olmalı.